Op een zondag deed een moeder haar uiterste best om haar zoon uit bed te krijgen, zeggende dat het tijd was om naar de Mis te gaan. Geen reactie. Tien minuten later probeert ze het nog eens: ‘Sta op, en ga onmiddellijk naar de kerk!’ ‘Laat me gerust, alsjeblieft! Het is zo slaapverwekkend daar! Waarom zou ik daarheen moeten gaan?’ ‘Om twee redenen, zoonlief. De eerste: je weet dat je ’s zondags naar de Mis moet gaan; de tweede: je bent bisschop van dit bisdom!’ Het lijkt er echter op dat het niet enkel de bisschoppen zijn die niet altijd zin hebben om naar de Mis te gaan op zondagochtend.

We hoorden Jezus zeggen dat hij de geest van waarheid zou zenden aan zijn leerlingen. Hij heeft zeker niet ingeschat welke chaos en verwarring die geest zou veroorzaken. Er is om de waarheid gestreden en oorlog gevoerd. De geest van God zat gewrongen in een koude oorlog die gevoerd binnen het christendom tussen katholieken en protestanten, Orthodoxen en Anglicanen. Ook de  grote monotheïstische godsdiensten – joden, christenen en moslims – droegen elkaar niet bepaald een warm hart toe. Ook zij hebben elkaar de duivel aangedaan en meer dan dat. En het moet gezegd: zelfs de missionering is niet alleen met veel geweld gepaard gegaan, er zijn ook hele culturen gewoon van de kaart geveegd. Zo gaat het inderdaad wanneer men waarheid verstaat als een blok graniet die van boven op onze aarde is neergedonderd.

Magister van de Orde Gerard Timoner OP is uit Rome overgekomen naar Rotterdam, om de feestelijke opheffing van de Nederlandse Orde te bekrachtigen door het decreet tot opheffing van de Nederlandse provincie voor te lezen. Tientallen broeders uit België en Nederland vieren vandaag hun samengaan.

De Nederlandse provincie, die bestond sinds 1515, besloeg tot 1860 de lage landen. In de jaren vijftig en zestig was de Nederlandse provincie de grootste wereldwijd, met zo’n 600 leden. Nu gaan de Nederlandse broeders, 33 in getal, verder als vicariaat van de Belgische provincie.

Later op de dag kozen de Nederlandse broeders een nieuwe vicaris en twee raadsleden. Dat werden René Dinklo OP, die ‘s ochtends nog provinciaal was, en Stefan Mangnus OP en Michael-Dominique Magielse OP.

De provinciaal van België – en nu dus ook Nederland – Philippe Cochinaux OP, bekleedt die functie tot het kapittel van de Belgische provincie, dan inclusief het Nederlandse vicariaat, in december van dit jaar.

Beide lezingen, het evangelie van Johannes en de handelingen van de apostelen, gaan over de eerste stappen van de ontluikende geloofsgemeenschap. Om te beginnen horen we hoe Jezus afscheid neemt van zijn vrienden. “Ik noem u geen dienaars meer, u heb ik vrienden genoemd” (15, 15). Er ligt een grote intimiteit in deze woorden. Een soort levenstestament. Liefde is inderdaad het centrale begrip in zijn afscheidsrede. Daar houdt Jezus aan vast tot het einde. Hij geeft het ook als opdracht mee aan zijn leerlingen. We hebben het dan niet over platoonse liefde, zuiver geestelijk, zonder body, maar om de vele vormen van tastbare liefde. De liefde van mens tot mens, de liefde als inzet voor gerechtigheid in de samenleving, de liefde als levensstijl in onze wereld in volle verandering, de liefde als kleine goedheid in de dagelijkse omgang.

Wie zeg jij dat Ik ben?

Ik had een oude, wijze medebroeder, die dikwijls zei: ‘Je kent iemand maar als je ermee samen woont’. Gelijk had hij, want pas dan leer je iemand kennen, niet alleen zoals die zich liefst toont maar ook in zijn regressieve en kleine kanten. Maar zelfs dat kennen blijft beperkt, omdat elk van ons ook zoiets als een geheim rond zich heeft. Geheim betekent niet geheimzinnig of heimelijk, maar dat elk van ons uiteindelijk een kern heeft waar hij of zij onkenbaar is, ongrijpbaar en uniek. Ik denk dat elk van ons gedragen wordt door een dieper zelf dat aan alles ontsnapt en dat tegelijk de bron is van onze creatieve mogelijkheden. Het is een diepte van waaruit je leeft en jezelf vernieuwt, waar je steeds naar terugkeert en weer uittreedt, waarvan je slechts  indirect een vermoeden kunt hebben, maar waar de ander zeker nooit beslag op mag leggen, niet door macht en niet door nieuwsgierige weetdrang. De Engelse psychiater Donald Winnicott komt in zijn boeken steeds terug op het belang om dit geheimvolle centrum van de ander in alle omstandigheden te respecteren. 

Daniel Marguerat, prof. honoraire ( Nouveau Testament) Université de Lausanne 

Daniel Marguerat a récemment publié ‘Vie et destin de Jésus de Nazareth’. Dans ce livre, il fait le point sur les recherches historiques concernant la personnalité de Jésus depuis 50 ans. Un long chapitre est consacré aux récits de l’enfance de Jésus : « Un enfant sans père ? » Il y dit qu’aux yeux de l’historien l’affirmation la plus vraisemblable est que Jésus est un enfant illégitime. Il nous présentera les arguments soutenant cette affirmation.

"Opdat zij allen een mogen zijn"

In het evangelie van vandaag bidt Jezus voor eenheid. Als Jezus bidt voor onze eenheid, dan erkent en wijst hij ook de grenzen en verschillen af die ons verdelen. Er is verdeeldheid binnen onze families, binnen onze kerken, binnen onze naties. We zouden door kunnen gaan met het opsommen van de grenzen die we tegenkomen.

Sedert enige tijd verveelde hij zich in de krochten van de aarde. Daarom besloot hij op een dag erop uit te trekken, de wijde wereld in. Zo begint het verhaal van een druppeltje water. Hij verlaat de bron en wordt beek. In het gezelschap van anderen wordt hij, over een afstand van kilometers, tot rivier. De reis was niet altijd zo rustig, als hij zich deze bij aanvang had voorgesteld. Hij moet enkele stroomversnellingen passeren, zelfs een waterval, die neerstort in een meer. Zo vervolgt hij zijn tocht en wordt groter, tot stroom, zonder enig besef te hebben van de zee die op hem wacht. Na enkele wilde stormen, gaat de tocht opnieuw verder, tot in het midden van de oceaan, waar de druppel kan genieten van zijn geslaagde leven.