Toekomst voor de synodale weg ?

Hoe moet het verder met de kerkgemeenschap? We voelen meer dan ooit dat we voor een scheiding der wegen staan. De breuk met de nieuwe, jongere generaties is compleet. Dat roept allerlei vragen op. Is het wijs vast te houden, ondanks alles, aan de traditie of kunnen we beter radicaal nieuwe wegen uitproberen? De adventstijd daagt uit tot grondige reflectie. Hoe kunnen we ons instellen op de toekomst? Op wat komende is. Maar wat is komende?

Bénédicte Lemmelijn behaalde aan de KU Leuven (België) een Licentie in de Godsdienstwetenschappen (1991, en STB), evenals een Licentie in de Godgeleerdheid (1993, STL). In 1997 promoveerde zij aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven tot Doctor in de Godgeleerdheid (PhD en STD) op een proefschrift over de tekst- en redactiekritiek van het zogenaamde 'Plagenverhaal' in Exodus 7,14–11,10 (promotor Prof. Dr. Marc Vervenne). Sedert 1993 is zij, eerst als aspirant en later als postdoctoraal onderzoeker van het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek –Vlaanderen (FWO-V), verbonden aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven. In 2003 is zij er benoemd als professor Oude Testament.

De genezing door Jezus van de blinde Bartimeüs, ook wel de bedelaar van Jericho genoemd, wordt op een knappe manier verteld. Je ziet het zo voor je ogen gebeuren. En je hoeft zeker geen bijbel-deskundige te zijn om dat kleurrijke verhaal van de evangelist Marcus te begrijpen. Immers, de blinde Bartimeüs kan elk van ons zijn. Laten we dat eens van nabij bekijken.

"Wie onder u groot wil worden, moet dienaar van u zijn, en wie onder u de eerste wil zijn, moet slaaf van allen wezen".

Beste zusters en broeders,

Ik heb goed nieuws en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat we voor de liturgie vandaag de kortere versie van de lezingen hebben gebruikt.  En het slechte nieuws is dat mijn preek vandaag een lange versie zal zijn. Maak je geen zorgen! Ik zal je alleen de samenvatting vertellen. De lezingen van vandag spreken over dienstbaarheid.  De eerste twee lezingen van vandaag uit Jesaja en Hebreeen, herinneren ons eraan, dat de persoon die wij volgen, Jezus, niet zomaar "God" is, en totaal anders dan wij, maar integendeel, iemand ook zoals wij. Deze "God" kwam om met ons te wandelen en toonde ons hoe wij elkaar moeten behandelen. En Hij is het die ons vandaag onderwijst en ons vraagt dienaar van allen te zijn.

Die eerste lezing is van de hand van de heer Baruch. U hebt waarschijnlijk nog nooit van deze mens gehoord. Hij schrijft ergens in de tweede eeuw vC. Het is de tijd dat de Griekse cultuur overheersend geworden is in heel het Middellandse zeegebied. Met haar nieuwe ideeën en gebruiken dreigt zij de joodse traditie onder de voet te lopen. De tekst van de heer Baruch wil tegengas geven. En geef toe: het is een optimistische tekst.

Het is een traditie geworden het liturgisch jaar af te sluiten met het feest van Christus Koning. Een waardige afsluiter, zo lijkt het. Toch roept het feest dubbele gevoelens op. Velen onder ons herinneren zich de tijd dat het feest nog werd gevierd, en plein public, ondersteund door tal van christelijke organisaties. Met optochten, militaire escortes, vlaggen, tromgeroffel en trompetgeschal. De aanwezigheid van het christelijk geloof was een vast maatschappelijk gegeven. Het was niet alleen uitdrukking van geloof. Het was ook een publiek statement. Wellicht vooral dat laatste.

De beker van Jezus drinken.

Twee broers, Jacobus en Johannes, de zonen van de donder, komen naar Jezus. Ze zijn zeer ambitieus en vragen om een plaats in het Koninkrijk dat Jezus aan het stichten is. We kunnen geneigd zijn om die ambitie te veroordelen. In christelijke kringen zou ambitie niet mogen bestaan, denken we vaak. Wat we nodig hebben is dienst, zeggen we. Maar is ambitie voor het Koninkrijk der Hemelen niet datgene waar het ons in onze tijd soms aan ontbreekt? Hebben we niet te snel genoegen genomen met een burgerlijk christendom?

Het verhaal uit het evangelie van vandaag staat gekend als dat van de Rijke jongeling. Dat het over meer gaat dan een rijke man die te gehecht is aan zijn bezittingen, blijkt uit de verwarring bij de leerlingen van Jezus, van wie gezegd wordt dat ze arme vissers waren.
Jezus raakt ook hen met dit verhaal. Geldt dat ook voor ons?