Geboren in de stilte van de nacht

“Toen alle dingen zich midden in het zwijgen bevonden en de nacht in haar loop op het midden van haar baan stond, kwam van bovenaf, van de koninklijke troon, een verborgen woord in mij neer (dum medium silentium tenerunt omnia et nox in suo cursu medium iter haberet)”. Met dit citaat uit het boek Wijsheid en Job begint Meister Eckhart zijn mooie Kerstpreek. Belangrijk om weten is dat in de tijd dat hij preekte men vooral de menselijkheid van Jezus beklemtoonde. Figuren als Bernardus van Clairvaux en Franciscus van Assisi speelden daarbij een belangrijke rol. Ze waren vooral gegrepen door het immense lijden en de vernederende kruisdood van Jezus. Deze aandacht was niet toevallig want we spreken over ‘die waanzinnige dertiende en veertiende eeuw’ waarin naast mislukkingen van de oogst, de gesel van de pest Europa teisterde en oorlogsbendes het leven van mensen omverhaalden. De afbeeldingen van het kruis tonen in tegenstelling tot de daarvoor liggende tijd een verwrongen, smartelijke Christus die troost moest zijn voor iedereen in eenzelfde situatie. Ook de geboorte, het bezoek van de wijzen, het leven van de kleine Jezus werden om dezelfde reden kleurrijk voorgesteld, bedoeld om mensen op een concrete en levendige manier tot geloof te brengen. Niet toevallig was Franciscus de eerste die de stigmata in zijn lichaam kreeg en was hij het die voor het eerst met een kerststal op de verbeelding van het volk wilde inspelen. Men wilde aan mensen troost bieden en hen op een levendige wijze in contact brengen met dit lijden maar ook door genade getekend leven. Eckhart huiverde van deze evolutie en vroeg zich af of dit het juiste antwoord was op het probleem van het lijden en of mensen door die visuele vondst tot geloof zouden komen. Hebben de kerststallen die zo mooi en levendig het stadsbeeld kleuren enige invloed op gelovigheid? Of: voelen mensen zich getroost bij het besef dat er nog iemand is die lijdt?

Deze zaterdag 10 december vierden de Dominicanen in de Sint-Pauluskerk van Antwerpen de priesterwijding van broeder Anton-Marie Milh en de diakenwijding van broeder Stefan Ansinger ! De viering werd voorgegaan door Mgr. Bonny, bisschop van Antwerpen.
Ce samedi 10 décembre, à l’église Saint-Paul d’Anvers, les dominicains ont eu la joie de célébrer l’ordination presbytérale du frère Anton-Marie Milh et l’ordination diaconale du frère Stefan Ansinger ! La célébration était présidée par Monseigneur Bonny, évêque d’Anvers.

Bekering

Erg zachtzinnig is het taalgebruik van Johannes de Doper niet. En dat het volk massaal vanuit Jeruzalem, Judea en de Jordaan­streek naar hem kwam luisteren, zoals Mattheüs suggereert... daar heb ik zo mijn twijfels over. Vergeet niet dat Johannes de Doper een wat zon­derlinge figuur was die in de woestijn rondzwierf. Dat is nu niet de plaats waar mensen massaal eventjes naartoe trekken voor een dagje-uit.

Heel anders van toon was onze eerste lezing. Jesaja schildert een idyllisch tafereel waarin "de wolf en het lam samenwonen, de panter zich neervlijt naast een geitje, het kalf en de leeuw in dezelfde weide rondhuppelen en kinderen risicoloos in de buurt van een slangen­nest kunnen spelen". Ik vrees dat ook dit poëzie­program­ma destijds geen hoge kijk- en luistercijfers haalde.

Zekerheid versus vertrouwen

Wij, westerlingen, zijn mensen die voortdurend streven naar zekerheid op heel veel terreinen.  Voor alle mogelijke gebeurtenissen maken we draaiboeken, voor terugkerende  voorvallen hebben we procedures ontwikkeld.  Voor mogelijke schade aan have en goed dekken we ons in met verzekeringen allerhande, om mogelijke relatiebreuken te ondervangen stellen we een huwelijkscontract op, om eventuele schadeclaims te ondervangen dekken verantwoordelijken zich in via een afkoopsom.

Ook op geloofsvlak is een hang naar zekerheid ons niet vreemd.  Een geloofsbelijdenis kan functioneren als een set van stellingen over wie god is en wat hij – volgens het contract dat wij hem voorleggen - hoort te doen.    Ook sacramenten horen soms thuis in die hoek: als ik god aan mijn kant weet, versterkt mij dat in mijn zinzoeken.  En sommige geloofsgenootschappen lijken wel te beschikken over een rode telefoonlijn die hen rechtstreeks toegang geeft tot de bron, tot Jezus en tot de Vader zelf.

Het was pas ná de dood van Jezus dat voor zijn volgelingen ten volle duidelijk was geworden wie hij geweest was en wat hij betekend had. Wie was die gedreven man? Wie was die liefdevolle figuur? Wie was Jezus nu eigenlijk geweest? Na zijn dood hebben zijn volgelingen gesproken over wat ze beleefd hebben met hem. Ze hebben samen herinneringen opgehaald aan wat hij voor hen en voor zovele mensen had gedaan. Ze hebben zijn uitspraken terug opgediept. En vooral: ze hebben elkaar verteld hoe sterk de figuur van Jezus hun leven op dat moment verder inspireerde. Welnu, de herinnering aan die fantastische belevenissen met Jezus hebben de evangelisten, jaren nà de feiten, vastgelegd in hun evangelies, ten dienste van de eerste christelijke gemeenschappen. Niet als een exacte droge geschiedschrijving, maar als een enthousiaste vertelling om te begeesteren. En de rode draad die door dat enthousiasme loopt, is onmiskenbaar: Hij is de Messias. Hij is Zoon van God. Hij leeft.

Matteüs 11,2-11

Johannes de Doper heeft de Messias aangekondigd, en hij verwacht hem.

Maar hij zit in de gevangenis. Hij had immers Herodes verweten dat hij leefde met de vrouw van zijn broer Filippus (Matteüs 14,3).

Zijn leerlingen houden hem echter op de hoogte van de gebeurtenissen rond Jezus.

De verwachting van de Messias gaat immers  alle kanten uit.

*Er is de voorspelling van de profeet Micha

die de geboorte aangekondigde, te Betlehem, van een bevrijder van Israël

Die voorzegging leeft nog levendig in het geheugen van zowel de officiële joodse instanties als van het volk

*Er waren de Zeloten die een soort 'Bevrijdingsfront' van Israël vormden.

De Joodse geschiedschrijver Flavius Josephus stelt ze voor als 'lieden die menen dat God de enige heer en meester is' .

Hendrik Van Moorter

De zondagslezingen in begrijpelijke taal uit Oud Testament en Paulus voor het A-, B- en C-jaar zijn compleet nu ook Paulus A-jaar verschenen is. De teksten werden herschreven door psychiater en lekendominicaan, Hendrik Van Moorter, enthousiaste medewerker van Catechesehuis. De definitieve tekst kwam tot stand met de medewerking van een vaste ploeg.  De Bijbellezingen ontstonden in een ver verleden. Taal en cultuur van toen is nu vaak moeilijk te begrijpen. Daarom nam Catechesehuis het initiatief om de lezingen te herschrijven in een begrijpelijke taal, natuurlijk trouw aan de oorspronkelijke betekenis.  Alle lezingen worden ingeleid om auteur, context en inhoud beter te begrijpen. Het is dan ook wenselijk om die inleiding mee voor te lezen. De zes boeken zijn bedoeld als lectionarium voor de zondagsliturgie. Daar komen ze ten volle tot hun recht. Het gehele pakket is momenteel uitzonderlijk verkrijgbaar aan een gunstprijs van 30 euro. De boeken kunnen besteld worden door te klikken op www.catechesehuis.be

Spotten met levensvragen

De Evangeliën vertellen ons veel over Jezus' debatten met de Farizeeën. We weten dat Jezus vaak boos op hen werd. De evangeliën vertellen ons minder over zijn contacten met de Sadduceeën. Bij hen is Jezus korter, maakt Hij zich er vlugger van af. Waarom?

De Sadduceeën waren de hogepriesters, de aristocraten, de rijken, de intellectuelen. De opstanding van de doden? Het betekende niet veel voor hen. Het geloof in de opstanding was het geloof van de Makkabeeën, het geloof van de Joodse revolutionairen tegen de Griekse indringer, die de specifieke cultuur van de volkeren wilde vernietigen en alle landen wilde helleniseren. In feite was het een cultuuroorlog. De Sadduceeën hadden echter geen interesse in de revolutie tegen de Romeinen. Hun grootste belang was om hun positie en de tempel te behouden tegen de Romeinse indringer. Zij waren de mannen van de status quo.